Έντονο προβληματισμό στην κυβέρνηση και την Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών και Περιουσίας (ΕΕΣΥΠ) προκαλούν τα οξύτατα προβλήματα ρευστότητας που αντιμετωπίζει ο όμιλος των Ελληνικών Ταχυδρομείων (ΕΛΤΑ), ο οποίος χάνει περισσότερα από 5 εκατομμύρια ευρώ το μήνα.
Ενδεικτικό των διαστάσεων του προβλήματος είναι πως μέχρι πριν λίγες ημέρες η καταβολή της μισθοδοσίας Δεκεμβρίου στους εργαζόμενους ήταν αμφίβολη.
Για να μην υπάρξουν προβλήματα με την πληρωμή μισθών στους 6.000 εργαζόμενους του ομίλου, χρειάστηκε να κινητοποιηθούν τα υπουργεία Οικονομικών και Ψηφιακής Πολιτικής, αλλά και η ΕΕΣΥΠ, εξασφαλίζοντας 15 εκατομμύρια ευρώ, τα οποία δικαιολογούνται ως Υπηρεσία Γενικού Οικονομικού Συμφέροντος (ΥΓΟΣ).
Το ποσό αυτό αποτελεί μέρος της αποζημίωσης που διεκδικούν τα ΕΛΤΑ από την καθολική υπηρεσία και μπορεί να εγκριθεί από το υπουργείο Οικονομικών γρήγορα, δεδομένου πως δεν χρειάζεται η σύμφωνη γνώμη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Τα 15 εκατομμύρια ευρώ ωστόσο, αρκούν για την κάλυψη των αναγκών του ομίλου για λίγους μόλις μήνες. Σύμφωνα με αξιόπιστες πηγές, ο όμιλος των ΕΛΤΑ θα βρεθεί πολύ σύντομα αντιμέτωπος με νέο οικονομικό αδιέξοδο εάν δεν τεθεί σε εφαρμογή ένα ευρύ σχέδιο αναδιάρθρωσης. Κατά τις ίδιες πληροφορίες, η νέα διοίκηση του ομίλου εργάζεται πυρετωδώς προκειμένου να έχει ετοιμάσει έως τα τέλη του έτους ένα business plan που θα επιτρέψει στα ΕΛΤΑ να επιβιώσουν.
Το τεράστιο οικονομικό πρόβλημα των ΕΛΤΑ, είναι ιδιαίτερα σύνθετο και δεν αποτυπώνεται με ακρίβεια στις οικονομικές καταστάσεις του ομίλου.
Στα οικονομικά αποτελέσματα οι ζημιές εμφανίζονται χαμηλότερες από ότι πραγματικά είναι, καθώς υπολογίζεται η αποζημίωση του καθαρού κόστους της καθολικής υπηρεσίας, την οποία ο όμιλος δεν έχει εισπράξει ακόμα. Αυτό οφείλεται στο γεγονός πως η αποζημίωση έχει εγκριθεί από την Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων (ΕΕΤΤ), όχι όμως και από την Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Η καθολική υπηρεσία αποτελεί ευρωπαϊκή υποχρέωση και ενσωματώθηκε στην εθνική νομοθεσία το 2012, όταν πραγματοποιήθηκε η απελευθέρωση της ταχυδρομικής αγοράς.
Τα ΕΛΤΑ ως αποκλειστικός πάροχος καθολικής υπηρεσίας εξασφαλίζουν ταχυδρομικές υπηρεσίες σε όλους τους κατοίκους της χώρας, όπου και αν βρίσκονται, χωρίς εξαιρέσεις και χωρίς διακρίσεις, σε σταθερή βάση, προσιτή τιμή και καθορισμένη ποιότητα. Για την παροχή της καθολικής υπηρεσίας, τα ΕΛΤΑ λαμβάνουν αποζημίωση από το Δημόσιο, έπειτα από έγκριση της ΕΕΤΤ και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Για την τριετία 2013-2015, η ΕΕΤΤ έχει εγκρίνει αποζημίωση ύψους 128 εκατομμυρίων ευρώ.
Το οξύτατο πρόβλημα ρευστότητας του ομίλου αντιμετωπίζεται εν μέρει με την παροχή ετήσιων αποζημιώσεων ΥΓΟΣ από το υπουργείο Οικονομικών, οι οποίες ανέρχονται σε 15 εκατομμύρια ευρώ, μέχρι να εγκρίνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή την αποζημίωση για την καθολική υπηρεσία.
Εξανεμίζονται τα ιδία κεφάλαια
Η οικονομική κρίση και η πλήρης απελευθέρωση της ταχυδρομικής αγοράς έχουν οδηγήσει τα ΕΛΤΑ σε εξαιρετικά δυσμενή θέση.
Ο κύκλος εργασιών του ομίλου μειώθηκε από τα 521 εκατομμύρια ευρώ το 2010 σε 340 εκατομμύρια ευρώ το 2017. Οι ζημιές προ φόρων, χρηματοδοτικών και επενδυτικών αποτελεσμάτων (ΕΒΙΤΔΑ) το 2017 ξεπέρασαν τα 12 εκατομμύρια ευρώ, με τις ζημιές μετά από φόρους να ανέρχονται σε 15,5 εκατομμύρια ευρώ για την ίδια περίοδο.
Το πιο ανησυχητικό στοιχείο αφορά στη μείωση των ιδίων κεφαλαίων του ομίλου τα τελευταία έτη, τα οποία από σχεδόν 18 εκατομμύρια ευρώ το 2016, έπεσαν στα 4,2 εκατομμύρια το 2017.
Πλασματικά είναι τα κέρδη και της θυγατρικής του ομίλου, των ΕΛΤΑ Courier, δεδομένου πως χρησιμοποιεί το δίκτυο της μητρικής εταιρείας για τη μεταφορά προϊόντων, περιορίζοντας σημαντικά το δικό της κόστος, αλλά επιβαρύνοντας τα ΕΛΤΑ.
Σύμφωνα με αξιόπιστες πηγές, η λήψη μέτρων που θα αφορά στη μείωση του προσωπικού και στη διακοπή λειτουργίας αρκετών καταστημάτων αποτελεί μονόδρομο. Τώρα λειτουργούν 745 καταστήματα και μονάδες διανομής και περισσότερα από 650 πρακτορεία σε όλη τη χώρα.
Κατά τις ίδιες πηγές, είναι επιτατική ανάγκη να υπάρξουν αλλαγές και στις υπηρεσίες ενέργειας που προσφέρουν τα ΕΛΤΑ, καθώς ο όμιλος χάνει χρήματα και από αυτή τη δραστηριότητα.
Μείωση προσωπικού και συγχωνεύσεις καταστημάτων
Έως τα μέσα Ιανουαρίου αναμένεται να έχουν οριστικοποιηθεί οι πρώτες παρεμβάσεις του σχεδίου αναδιάρθρωσης του ομίλου των Ελληνικών Ταχυδρομείων (ΕΛΤΑ), ο οποίος αντιμετωπίζει σοβαρό πρόβλημα ρευστότητας.
Σύμφωνα με πληροφορίες, το σχέδιο αναδιάρθρωσης θα αποτελείται από τρία σκέλη, με το πρώτο να αφορά σε μέτρα που μπορούν να εφαρμοστούν άμεσα και να έχουν αντίκτυπο στα οικονομικά αποτελέσματα των ΕΛΤΑ.
Με τον κίνδυνο της κατάρρευσης να επικρέμαται απειλητικά, δεδομένου πως ο όμιλος χάνει περισσότερα από 5 εκατομμύρια ευρώ το μήνα, η διοίκηση των ΕΛΤΑ αλλά και η Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών και Περιουσίας (ΕΕΣΥΠ) έχουν ως προτεραιότητα την εφαρμογή του σχεδίου εξυγίανσης μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2019.
Η πρώτη δέσμη παρεμβάσεων θα αφορά σε μείωση του προσωπικού, στη συγχώνευση καταστημάτων, μονάδων διανομής και πρακτορείων, αλλά και στον περιορισμό δαπανών.
7.500 εργαζόμενοι
Στα ΕΛΤΑ απασχολούνται περισσότεροι από 6.000 εργαζόμενοι με συμβάσεις αορίστου χρόνου, ενώ άλλοι περίπου 1.500 εργάζονται με συμβάσεις έργου. Τα καταστήματα και οι μονάδες διανομής που λειτουργούν τώρα σε όλη τη χώρα είναι 745, ενώ τα πρακτορεία είναι περισσότερα από 650.
Μπροστά στο αδιέξοδο, η νέα διοίκηση των ΕΛΤΑ, η οποία ανέλαβε τα καθήκοντά της τον περασμένο Σεπτέμβριο, υλοποίησε σύντομο πρόγραμμα εξαγοράς των ετών της στρατιωτικής θητείας για εργαζόμενους που ήταν κοντά σε συνταξιοδότηση. Η πρωτοβουλία αυτή, που στόχευε στη μείωση του κόστους μισθοδοσίας, ξεκίνησε στις αρχές Δεκεμβρίου και είχε διάρκεια μόλις 15 ημερών.
Τους τελευταίους τρεις μήνες έχουν αποχωρήσει περίπου 200 εργαζόμενοι από τα ΕΛΤΑ, λόγω της αβεβαιότητας για την επιβίωση της επιχείρησης.
Πρόβλημα ρευστότητας
Ενδεικτικό της οριακής κατάστασης στην οποία βρίσκεται ο όμιλος είναι το γεγονός πως χρειάστηκε να εξασφαλιστούν τις περασμένες εβδομάδες 15 εκατομμύρια ευρώ από το υπουργείο Οικονομικών ως Υπηρεσία Γενικού Οικονομικού Συμφέροντος (ΥΓΟΣ), προκειμένου να καταβληθεί η μισθοδοσία Δεκεμβρίου.
Το ποσό αυτό, που αντιστοιχεί σε ΥΓΟΣ για το 2017, αποτελεί μέρος της αποζημίωσης που διεκδικούν τα ΕΛΤΑ από την καθολική υπηρεσία και μπορεί να εγκριθεί από το υπουργείο Οικονομικών γρήγορα, δεδομένου πως δεν χρειάζεται η σύμφωνη γνώμη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Ωστόσο, με τον τρόπο αυτό αντιμετωπίζεται εν μέρει το πρόβλημα ρευστότητας, ενώ τα περιθώρια πλέον έχουν στενέψει, δεδομένου πως τα ΕΛΤΑ μπορούν να εισπράξουν ΥΓΟΣ ύψους 15 εκατομμυρίων ευρώ μόνο για το 2018.
Εκτός από τις άμεσες παρεμβάσεις, το σχέδιο αναδιάρθρωσης θα προβλέπει μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα μέτρα, τα οποία θα αφορούν και στη θυγατρική εταιρεία ΕΛΤΑ Courier. Η τελευταία παρουσιάζει κέρδη τα οποία όμως είναι πλασματικά, καθώς χρησιμοποιεί το δίκτυο μεταφοράς της μητρικής εταιρείας, περιορίζοντας σημαντικά το δικό της κόστος.
Οι ζημιές μετά από φόρους του ομίλου το 2017 ανήλθαν σε 15,5 εκατομμύρια ευρώ, ενώ τα ίδια κεφάλαια κατέρρευσαν σε 4,2 εκατομμύρια ευρώ το 2017 από σχεδόν 18 εκατομμύρια ευρώ το 2016.
Ο δανεισμός του ομίλου ΕΛΤΑ ανέρχεται σε περίπου 125 εκατομμύρια ευρώ, με τα χρέη προς τους προμηθευτές να υπερβαίνουν τα 20 εκατομμύρια.